Heb jij moeite om je te focussen? Word je overweldigd door al je telefoonmeldingen? Experts zeggen dat een popcornbrein in dit geval met hun poffende maïskorrels een nuttige metafoor zijn om de overstimulatie ons het digitale tijdperk te verklaren.
De kenmerken
Naam: Een popcornbrein.
Leeftijd: 13.
Uiterlijk: Als overenthousiaste maïskorrels die in een pan rondspringen. Of, als je dat liever hebt, in je magnetron.
De oorzaak
Kunnen al deze popcorn pitten overmatig opgewonden raken? Dat lijkt onwaarschijnlijk. Maar dat is niet het punt. Een ‘popcornbrein’ is een metafoor om de multitasking en overstimulatie die door de digitale wereld veroorzaakt wordt te verklaren.
Het werd voor het eerst door David M Levy in 2011 bedacht, wiens boeken onder meer ‘Mindful Tech’ en ‘No Time to Think’ zijn. Nu, zegt hij, lijken de werking van veel van onze meest gebruikte apps bij uitstek geschikt om onze focus te verstrooien.
O sorry, zei je iets? Ik zat even niet op te letten. Ik keek naar een aantal TikTok Panda fails. Panda’s zijn zo nutteloos. Waarom zijn ze nog niet uitgestorven? O ja, ik moet me op jou focussen!
De suggestie van Levy is dat onze hersenen zo aan de onophoudelijke digitale ruis gewend zijn geraakt, zoals notificaties, nieuwe tabbladen, advertenties, dwaze content en schattige panda’s, dat het dat hectische tempo compleet nabootst.
Aha! Ik zie dat de voormalige Pussycat Doll Nicole Scherzinger een WhatsOnStage Award heeft gewonnen. De Pussycat Dolls waren treurig, nietwaar? Alsjeblieft, wil je je concentreren?
Het popcornbrein fenomeen
Blijkbaar is het popcornbrein fenomeen de afgelopen twintig jaar flink verergerd. Dit compleet in lijn met de opkomst van social media. Volgens een onderzoek is de tijd die iemand zich op één ding kan concentreren de afgelopen twintig jaar afgenomen van ongeveer tweeënhalve minuut naar ongeveer 47 seconden.
De arme ijsberen vallen ongeveer een kilo per dag af in de ijsvrije periode van het Noordpoolgebied Deze klimaatverandering baart mij ook zorgen. Wanneer komt iedereen zonder meer op gang om ons klimaat te redden? Waarom stop ik niet met dit gedachteloze scrollen op mijn smartphone.
Volgens de psycholoog Dannielle Haig gebruiken de social mediaplatforms algoritmen om ons informatie, meldingen en entertainment te geven. Elk stukje nieuwe informatie veroorzaakt daarbij een vrijgave van dopamine, waardoor onze hersenen worden beloond en ons wordt aangemoedigd om deze cyclus van het zoeken en ontvangen van nieuwe stimuli alsmaar voort te zetten.
Ik vraag me af of iemand ook die levensgrote Taylor Swift cake heeft mogen proeven die iemand speciaal voor de Super Bowl entertainment had gemaakt?
Een gevoel van mentale rusteloosheid
Haig zegt: “Deze constante vraag naar aandacht en het snelle schakelen tussen allerlei hersentaken kunnen na verloop van tijd tot een gevoel van mentale rusteloosheid leiden… of tot het ‘rondstuiteren’ van de hersenen. Dit omdat ze veel moeite hebben om de focus gedurende een langere periode op een bepaalde taak vast te houden.”
O God, ze heeft gelijk! Hoe kan ik stoppen met het verspillen van mijn leven aan het bestuderen van trieste ijsberen en wat Scherzinger uitspookt?
Er zijn vooral veel zelfhulpboeken die ons adviseren over hoe we de focus kunnen terugwinnen, zoals ‘De kracht van focussen’ van Ann Weiser Cornell en ‘Van brokkelbrein naar focus’ van Gerjanne Dirksen plus Theo Compernolle. Het Engelstalige ‘The 5 resets: Rewire your brain and body for less stress and more resilience’ van Aditi Nerurkar is ook een aanrader.
Gaap! Zelfs de ondertitel in deze video klinkt saai…
Wat tegen een tegen popcornbrein te doen
Je kunt gelukkig ook van alles tegen jouw popcornbrein doen, zonder dat je al die zelfhulpboeken hoeft moet lezen. Stel hiervoor onder andere tech vrije tijden in, leg je mobiele telefoon in een andere kamer (met de meldingen uitgeschakeld) en verwijder regelmatig diverse apps. Althans dat suggereert de klinisch psycholoog dr. Daniel Glazer.
Of, als je geluk hebt, laat dan je mobieltje per ongeluk in de bus liggen, zoals ik dat deed…
Maar zeg niet: “Kunnen er ooit te veel schattige kittenvideo’s zijn?” Want die vraag is retorisch.
Zeg daarentegen wel: “Ik ben lid van de homo sapiens familie”. Pauzeer dan even voor een dramatisch effect. En zeg dan verder: “De phono sapiens!”
